Tranh chấp Hợp đồng giữa nhà thầu và CĐT?

Trong quá trình thực hiện Hợp đồng XD. Khi xảy ra tranh chấp thì Nhà thầu và Chủ Đầu Tư sẽ giải quyết trên nguyên tắc nào?
1. Văn bản quy định pháp luật về các vấn đề liên quan đến Hợp đồng XD.
2. Hợp đồng đã ký.
Anh em tham gia phân tích tường tận vấn đề này?

VD: Tổng giá trị HĐ: 10 tỷ
- Nhà thầu thi công Chậm tiến độ 30 ngày.
- Hợp đồng quy định phạt: 0,5 %/ngày x Tổng giá trị thực hiện chậm (Xác định đến thời điểm chậm là 7 tỷ) => Giá trị phạt 0,5% x 7 tỷ x 40 = 1.400.000.000 vnd ~ Tương ứng 14 % Giá trị hợp đồng.
Hợp đồng không quy định mức max mà nhà thầu chịu phạt.

CĐT đưa ra mức phạt, tính toán như trên nhưng nhà thầu không chấp nhận do mức phạt vượt quá 12%Giá trị hợp đồng. Nhà thầu viện dẫn: Theo NĐ48/2010 về hợp đồng thì

Hỏi:
- Nhà thầu không chấp nhận mức phạt như trên đã đúng chưa?
- Nếu Quy trách nhiệm CĐT ký hợp đồng với điều khoản phạt quá 12% tổng giá trị hợp đồng thì CĐT có sai so với Quy định Luật hay không ? (TH CĐT bị kiện).
P/s: Hợp đồng không quy định bất kỳ điều gì khác.

Thanks Mr. Quang.
Phần phân tích trên khá hay và đầy đủ..

Mình muốn bổ sung thêm và làm rõ vấn đề thêm.
+Thứ nhất: Cần phải làm rõ NĐ48/2010 áp dụng cho nhà thầu hay chủ đầu tư?
- Khẳng định. NĐ48/2010 đưa ra để Giúp Nhà nước dễ dàng quản lý nguồn vốn, quản lý hợp đồng.., đồng thời yêu cầu rõ CĐT cần ... và phải... thực hiện các nội dung theo NĐ48 (CĐT sử dụng vốn NN nha) => Đối tượng "phải" thực hiện, tuân thủ là CĐT
- Đối với Nhà thầu thì không quan trọng, thích thì áp dụng, không thích thì thôi.

=> Vì vậy, Hợp đồng dân sự giữa Nhà thầu và Chủ Đầu Tư trên tinh thần thỏa thuận, thương thảo ...tự nguyện, sự thỏa thuận của các bên. Ở đây sẽ tách làm 2 dạng:
- CĐT sử dụng 30% vốn nhà nước trở lên: Thì thỏa thuận ký HĐ với nhà thầu vẫn trên tinh thần thỏa thuận, thương thảo... tự nguyện nhưng phải đáp ứng được theo quy định hiện hành. Cụ thể như trên thì mức phạt Max 12% giá trị HĐ. Nếu ký sai thì trách nhiệm thuộc về CĐT (Không ai quy trách nhiệm Nhà thầu ký sai)
- CĐT sử dụng vốn ít hơn 30% vốn NN (Hoặc vốn tự có...): Thì thỏa thuận ký HĐ với nhà thầu tinh thần thỏa thuận, thương thảo tự nguyện và không bị ràng buộc (Phải) theo NĐ48/2010 (chỉ tham khảo, khuyến khích dùng).

*Trở lại vấn đề trên: Mấu chốt là Hợp đồng đã ký. Và nguyên tắc khi giải quyết tranh chấp cũng dựa trên cơ sở cao nhất là Hợp đồng.
+ Nếu hợp đồng mà CĐT và Nhà thầu thống nhất căn cứ vào NĐ48/2010 thì mức phạt trên là không hợp lý (Bởi NĐ quy định max 12% Giá trị HĐ); (Thường thì trong HĐ có phần I nêu ra các căn cứ để ký hợp đồng, hoặc trong điều khoản có quy định thực hiện theo NĐ....)
+ Nếu HĐ không có bất kỳ điều khoản nào khác, cũng không có quy định căn cứ vào Văn bản luật thì mức đề xuất của CĐT như trên là hợp lý (Trên tinh thần thỏa thuận, thống nhất của HĐ đã ký).

Tóm lại:
- Trong quá trình thực hiện Hợp đồng XD. Khi xảy ra tranh chấp thì Nhà thầu và Chủ Đầu Tư sẽ giải quyết trên nguyên tắc: Căn cứ vào HĐ đã ký (Các điều khoản đã thống nhất).
- Văn bản Luật chỉ có hiệu lực khi cả hai bên thống nhất thực hiện theo VB Luật đó (Bất kỳ nguồn vốn)

Mở rộng thêm vấn đề cho anh em tiếp tục thảo luận, như sau:
+ Vẫn tình huống Nhà thầu bị phạt như trên: 1.400.000.000 vnd ~ Tương ứng 14 % Giá trị hợp đồng.
+ Trong HĐ không quy định phải tuân thủ, thực hiện theo NĐ48/2010 (Không có ý nào bắt buộc phải thực hiện theo).
+ Trong hợp đồng có quy định 1 điều khoản chung, như sau:

=> Nhà thầu quyết định khởi kiện CĐT ra tòa.


Hỏi: Tòa sẽ xử trên cơ sở nào? (Hợp đồng hay NĐ48/2010)

P/s: Mình trả lời thêm bác Quang về phần này:

=> Nó chỉ ràng buộc bắt buộc Chủ Đầu Tư (Tổ chức, cá nhân ... cá nhân ở đây được hiểu là người ký quyết định ...) phải tuân theo thôi. Đối với Nhà thầu thì không cần, thích thì dùng, không thì thôi.
VD: Tổng thầu giao Hạng mục công tác cho thầu phụ, đội thì công (Vốn nhà nước trên 30%) không cần tuân thủ NĐ 48/2010. mà hoàn toàn dựa vào "Thoản thuận, thương thảo giữa 2 bên" có ký sai quy định trên, có thất thoát chi phí thì Nhà nước cũng không truy cứu trách nhiệm.


Trích Quang:

Trả lời Quang:
- Công việc liên quan đến Kiểm toán, thanh tra, thẩm tra của Cơ quan NN là trách nhiệm của Chủ Đầu Tư, của tổ chức, cá nhân sử dụng vốn Nhà nước. Không liên quan đến Nhà thầu nhận thầu.
- Sau khi kiểm toán: Phát hiện sai, không đúng với NĐ 48 thì CĐT phải chịu trách nhiệm.

Còn Đối tượng, chủ thể của Hợp đồng là Nhà thầu, Chủ Đầu Tư.... không liên quan đến các thành phần khác.
Chẳng lẽ: Khi kiểm toán phát hiện sai thì Nhà thầu đi giải trình....???
- Cần phải phân biệt rõ: Vai trò trách nhiệm ai phải tuân theo.
=> Như ở trên mình đã phân tích rất rõ: CĐT là đại diện vốn NN phải tuân theo. Trách nhiệm của CĐT "phải" tuân thủ, nếu sai sẽ quy trách nhiệm.
Còn đối với HĐ thì "Chỉ thể hiện ý chí, nguyện vọng của 2 bên". Và Ý chí nguyện vọng của CĐT "phải", bị ràng buộc bởi Quy định hiện hành.

Đấy là trách nhiệm của CĐT. CĐT thỏa thuận, thương thảo với nhà thầu nhưng phải phù hợp với Quy định là OK.
Nên lưu ý: Phải tách một cách rõ ràng đối tượng của Hợp đồng và trách nhiệm phải tuân theo VB Luật.

Các bạn tranh luận vui quá, để mình trình bày một ý kiến khác theo hiểu biết của mình

Trường hợp 1: nếu CĐT sử dụng bằng hoặc lớn hơn 30% vốn nhà nước trở lên thì các bạn đã phân tích quá rõ. Mình không phân tích thêm

Trường hợp 2: nếu CĐT sử dụng ít hơn 30% hoặc không sử dụng vốn nhà nước thì xem đây là hợp đồng dân sự và sẽ xử lý theo luật nào?

Theo tìm hiểu của mình, cũng có thể áp dụng

Điều 301 Luật Thương mại số 36/2005/QH11 quy định như sau:
Mức phạt đối với vi phạm nghĩa vụ hợp đồng hoặc tổng mức phạt đối với nhiều vi phạm do các bên thoả thuận trong hợp đồng, nhưng không quá 8% giá trị phần nghĩa vụ hợp đồng bị vi phạm, trừ trường hợp quy định tại Điều 266 của Luật này.
Mức khống chế 8% theo điều này được hiểu là tính theo giá trị (của) phần nghĩa vụ bị vi phạm, tức không bao gồm phần nghĩa vụ không bị vi phạm. (Xác định đến thời điểm chậm là 7 tỷ)
Áp dụng vào trong ví dụ trên: mức phạt cao nhất trong trường hợp này sẽ là: 8% X 7 tỷ = 560.000.000 đ

Nếu so sánh 2 mức khống chế phạt vi phạm thì theo Luật Thương mại là 8% và Luật xây dựng là 12% (đối với công trình sử dụng vốn Nhà nước), riêng công trình không có vốn Nhà nước thì căn cứ theo Hợp đồng, không khống chế mức phạt.

Do dó cần căn cứ theo Luật áp dụng được ghi ở phần mở đầu của "Hợp đồng xây dựng" để xác định mức khống chế về phạt vi phạm hợp đồng

Ghi chú: Điều 266 Luật Thương mại số 36/2005/QH11
Phạt vi phạm, bồi thường thiệt hại trong trường hợp kết quả giám định sai
1. Trường hợp thương nhân kinh doanh dịch vụ giám định cấp chứng thư giám định có kết quả sai do lỗi vô ý của mình thì phải trả tiền phạt cho khách hàng. Mức phạt do các bên thỏa thuận, nhưng không vượt quá mười lần thù lao dịch vụ giám định.
2. Trường hợp thương nhân kinh doanh dịch vụ giám định cấp chứng thư giám định có kết quả sai do lỗi cố ý của mình thì phải bồi thường thiệt hại phát sinh cho khách hàng trực tiếp yêu cầu giám định.
3. Khách hàng có nghĩa vụ chứng minh kết quả giám định sai và lỗi của thương nhân kinh doanh dịch vụ giám định.

Anh em nhà mình bị ám ảnh bởi các văn bản Luật. Ở đây là Hợp đồng. Hiểu rõ về thế nào là Hợp đồng thì mới giải quyết được. Còn theo kiểu liệt kê, hoặc trích văn bản Luật... thì có tranh cãi cả ngày không xong. Trong khi, Nói đến hợp đồng là nói đến Quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm... mà nó được thỏa thuận, thương thảo của 2 chủ thể với nhau. Một trong 2 Chủ Thể này bị chi phối bới các Quy định khác không ảnh hưởng đến những thỏa thuận đó. Các thỏa thuận... chỉ bị chi phối khi cả hai đồng ý sử dụng, hoặc thực hiện các công việc Luật cấm (Nó chỉ được soi mói khi Cơ quan quản lý NN kiểm tra phát hiện) . Nếu 2 chủ thể đồng ý tuân thủ theo cái này, hay cái kia ... VB này, hay VB kia...thì khi xảy ra tranh chấp, hay ngồi làm việc với nhau mới cần lôi cái mà cả 2 đã thống làm theo ra để tranh luận.

“Hợp đồng dân sự là sự thoả thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi và chấm dứt các quyền và nghĩa vụ dân sự" (Điều 388 BLDS).
=> Nói một cách cụ thể hơn, Hợp đồng thể hiện nguyện vọng, ý chí của các bên => Tôi muốn thế này, tôi muốn thế kia....và được xác nhận với nhau, thể hiện chi tiết trong Hợp đồng => Ký, tức là đồng ý. Nếu hai bên không tự giải quyết, đồng thời thống nhất mang ra tòa dân sự xử trên các Quy định pháp luật thì lúc này Tòa sẽ lôi các VB Luật để xử... ai đúng sai.
- Riêng trách nhiệm về CĐT, tổ chức cá nhân sử dụng vốn NN thì phải tuân thủ theo Quy định. Nhưng khi CĐT ký với Nhà thầu mà không xem xét kỹ, không hiểu, cẩu thả...Dẫn đến ký hợp đồng trái với Quy định thì trách nhiệm thuộc về CĐT, về người ký....

Đúng như bạn nói, nếu 2 bên thỏa thuận được thì chẳng cần tranh luận làm gì, ở đây mình giả định giống như một tranh chấp thực tế, khi hai bên không thống nhất được và phải đưa ra tòa xử thì luật sư hai bên sẽ viện dẫn những luật nào để biện hộ cho thân chủ của mình.

Ở VN có một số công ty thích ra tòa xử hơn là thỏa thuận vì cho dù tòa xử như thế nào, thiệt hại của họ vẫn thấp hơn thiệt hại do họ gây ra do không xem xét kỹ, không hiểu, cẩu thả..

Tiếp tục mở rộng, Vấn đề:
+Nếu hai bên thống nhất đưa ra tòa và thỏa thuận tuân thủ theo quy định VB Luật thì: Toà sẽ sử trên cơ sở các văn bản Luật.
Thường trong Hợp đồng sẽ có Quý định, đại loại như sau:

+ Nếu hai bên thống nhất đưa ra tòa và Tòa phân sử trên những gì đã ký thì: Toà sẽ sử trên cơ sở "Điều khoản thỏa thuận đã ký" => Tòa sẽ dùng các khái niệm, phân tích các câu chữ.... để phân xử hai bên. Lúc này, Nếu trường hợp Điều khoản Hợp đồng không quy định cụ thể, không quy định thì tòa sẽ Dùng VB Luật để phân xử.
Một ví dụ đơn giản nhé:
- Hợp đồng ký CĐT ký hợp đồng trọn gói Xây lắp là: 250.000.000 vnd. (Không quy định nào khác về việc điều chỉnh hợp đồng, các hệ số nhân công... quy định rõ trong HSDT là 1,3).
- Khi thanh toán quyết toán: Nhà thầu thấy lỗ, kiện CĐT áp dụng sai hệ số. Hệ số quy định của Nhà nước là 1,5. Chẳng lẽ lúc này Tòa lại lôi quy định Luật ra mà phán CĐT áp dụng sai hệ số. Mà Tòa sẽ phán ngay: Hợp đồng trọn gói 250 triệu => Nhà thầu chỉ được nhận 250 triệu mà thôi, Còn hệ số thì ngay khi ký hợp đồng hai bên đã thống nhất, không bàn cãi lại nữa.

​

Một nguyên lý cơ bản của Tòa khi xử và nguyên lý quan trọng nhất khi thực hiện Hợp đồng đó là:
*Đối với Hợp đồng dân sự:
1. Hợp đồng là cơ sở pháp lý cao nhất giữa 2 Chủ Thể, là cơ sở pháp lý cao nhất khi giải quyết tranh chấp.
2. Nếu Điều khoản Hợp đồng không quy định phải tuân thủ Luật thì Luật bị vô hiệu hóa (Trừ vi phạp các Vấn đề Luật Cấm). Và nếu Hợp đồng không rõ ràng, không quy định thì Tòa xử trên cơ sở Luật.
* Đối với Hợp đồng sử dụng vốn Nhà nước (Lớn hơn 30%) thì:
- Nếu thỏa thuận được giữa CĐT và Nhà thầu thì: Thỏa thuận trên nguyên tắc Các điều khoản đã ký hoặc hai bên tự thương lượng.
- Nhưng nếu cả hai không tự giải quyết được thì đưa ra Tòa: Tòa sẽ viện dẫn, căn cứ vào các văn bản Luật ban hành để phân xử các bên. Các nội dung, điều khoản trái với Luật (hoặc bị cấm) sẽ bị vô hiệu hóa, lúc này sẽ có 2 trường hợp: Hợp đồng bị vô hiệu hóa hoàn toàn hoặc bị vô hiệu hóa một phần (Thường thì bị một phần thôi).
P/s: Mình chỉnh sửa lại nội dung trên (Chém gió giữ quá không để ý bị nhầm, sai).

P/s: Mình có một đính chính. Đang bận nên chưa viết liền được. Sorry

Chủ đề này thật hữu ích với mọi người. Chỉ có điều là kiến thức về lĩnh vực này mình còn hạn chế quá nên không thể vào trao đổi cùng mọi người. hịc.
Mong bạn Thành và mọi người chia sẽ thêm về chủ để này!

​

​

​

​

​

Tuy không phản biện ý trên nhưng theo mình tìm hiểu thì có nguyên tắc “ khi xét xử, Thẩm phán và Hội thẩm độc lập chỉ tuân theo pháp luật”.

Ở trường hợp VD trên nếu áp dụng luật dân sự thì đúng như bạn nói cứ căn cứ vào hợp đồng mà bồi thường tuy nhiên cần phải làm rõ,
Qui định tại Bộ luật dân sự là “áp” cho các giao dịch dân sự giữa cá nhân – cá nhân (hoặc tổ chức) không nhằm mục đích kinh doanh
Còn qui định tại Luật Thương mại chủ yếu “áp” cho đối tượng và doanh nghiệp (thương nhân) và giao kết hợp đồng nhằm mục đích kinh doanh, sinh lợi.

Bộ luật dân sự là bộ luật có tính chất “nền tảng” trong hệ thống pháp luật một quốc gia. Nguyên tắc và các qui định tại Bộ luật dân sự mang tính lan tỏa và định hướng cho các luật khác (gọi là luật chuyên ngành). Tuy nhiên, trong trường hợp có sự khác biệt giữa Bộ luật dân sự và Luật chuyên ngành thì luật chuyên ngành sẽ được ưu tiên áp dụng. (Tất nhiên là phải “áp” đúng đối tượng).

Nhưng trong ví dụ này nếu chủ đầu tư và nhà thầu đều là doanh nghiệp, ký với mục đích KD sinh lợi,do vậy, trong trường hợp này luật áp dụng mang tính ưu tiên hơn chính là Luật Thương Mại.
Vì vậy, các bạn nhìn thấy có vẻ mâu thuẫn giữa Bộ luật dân sự và Luật Thương mại thực ra không hẳn là mâu thuẫn nhau. Nguyên tắc “ưu tiên luật chuyên ngành” thường được ghi rõ trong luật chuyên ngành, trong phần đầu của luật.